Λουκάς Αιθεροβάμων
Με την καλή πορεία της Εθνικής Αγγλίας στα γήπεδα της Ρωσίας στα πλαίσια του Παγκοσμίου Κυπέλου, γίνεται λόγος ότι σε ενδεχόμενη κατάκτηση του τροπαίου θα επιστρέψει ξανά στο σπίτι του. Είναι όμως πραγματικά έτσι;
Οι σύγχρονοι κανόνες του ποδοσφαίρου βασίζονται στις προσπάθειες που έγιναν στα μέσα του 19ου αιώνα για τυποποίηση των ποικίλων μορφών του ποδοσφαίρου που παιζόταν στα δημόσια σχολεία της Αγγλίας. Η ιστορία του ποδοσφαίρου στην Αγγλία χρονολογείται τουλάχιστον από τον όγδοο αιώνα.
Οι Κανόνες του Κέμπριτζ, που καταρτίστηκαν για πρώτη φορά στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ το 1848, είχαν μεγάλη επιρροή στην ανάπτυξη των επόμενων κανόνων του ποδοσφαίρου. Οι Κανόνες του Κέμπριτζ γράφτηκαν στο Τρίνιτι Κόλετζ (Trinity College) του Κέμπριτζ σε μια συνεδρίαση στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι από τα σχολεία Ίτον (Eton College), Χάροου (Harrow School), Ράγκμπι (Rugby School), Γουίντσεστερ (Winchester College) και Σριούσμπερι (Shrewsbury School). Δεν είχαν καθιερωθεί καθολικά, όπου δηλαδή παιζόταν το ποδόσφαιρο. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1850, πολλές ομάδες που δεν συνδέονταν με σχολεία ή πανεπιστήμιο δημιουργήθηκαν σε όλο τον αγγλόφωνο κόσμο, για να παίζουν διάφορες μορφές του ποδοσφαίρου. Μερικές ομάδες δημιούργησαν τους δικούς τους ξεχωριστούς κανόνες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Σέφιλντ, που δημιουργήθηκε από πρώην μαθητές του δημόσιου σχολείου το 1857 και που οδήγησε στη δημιουργία της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας του Σέφιλντ (Sheffield Football Association) το 1867 και των Κανόνων του Σέφιλντ. Το 1862, ο Τζον Τσαρλς Θρινκ (John Charles Thring), εκπαιδευτικός του σχολείου Uppingham School, επινόησε επίσης ένα σύνολο κανόνων, οι οποίοι αποκαλούνταν «The Simplest Game» ή «The Uppingham Rules».
Όμως ενα σύγγραμμα που βρέθηκε σε ένα παλιό Αβαείο στην Οξφόρδη ρίχνει νέο φως στην ιστορία του Ποδοσφαίρου. Σύμφωνα με αυτό, το άθλημα του Ποδοσφαίρου που έκανε τα αρχικά του βήματα στην Αγγλία, έχει αρχικά ξεκινήσει απο την Πάφο της Κύπρου και το έφερε στην Αγγλία με το πέρας των Σταυροφοριών ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος!
Φαίνεται απίστευτο, αλλά το συγκεκριμένο σύγγραμμα το οποίο γράφτηκε απο τον επίσημο γραμματέα του Ριχάρδου που τον ακολουθούσε σε όλα του τα ταξίδια και κατέγραφε όλες του τις κινήσεις, είχε χαθεί για εκατοντάδες χρόνια και βρέθηκε το περασμένο έτος μετά απο μια καταγραφή και ψηφιοποίηση υλικού του συγκεκριμένου αβαείου το οποίο είχε βομβαρδιστεί απο τους Γερμανούς θάβοντας αρκετά βιβλία στα συντρίμμια του.
Ας κάνουμε μια αναδρομή της πορείας του Ριχάρδου και πως αυτός κατέληξε να παρακολουθεί αγώνα ποδοσφαίρου στην Πάφο.
1095 μ.Χ. Ο Πάπας Ουρβανός Β’ κηρύσσει την Α’ Σταυροφορία, με την οποία εκατοντάδες χιλιάδες ορκισμένοι Ρωμαιοκαθολικοί χριστιανοί επιχειρούσαν να απελευθερώσουν τους Αγίους Τόπους από την επιρροή των μουσουλμάνων. Για τα επόμενα 200 χρόνια (1095 μ.Χ – 1291 μ.Χ), οι απώλειες αμφοτέρων ήταν τεράστιες. Το συγκεκριμένο άρθρο όμως, δεν έχει σκοπό να εντρυφήσει τα γεγονότα σε ένα μακροσκελή κείμενο, ούτε να αναλύσει λεπτομέρειες περί τούτου. Σκοπός μας είναι να δούμε πώς ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, ο οποίος ηγήθηκε της Γ’ Σταυροφορίας (1189 μ.Χ – 1192 μ.Χ), συνδέεται με το νησί της Κύπρου και πως αυτό συνδέεται με την ανακάλυψη του αθλήματος που σήμερα γνωρίζουμε ως Ποδόσφαιρο.
Όπως προαναφέρθηκε πιο πάνω, ο (γαλλικής καταγωγής) βασιλιάς της Αγγλίας, ηγήθηκε της Τρίτης Σταυροφορίας για να ανακτήσει και να δημιουργήσει ελεύθερη πρόσβαση για τους χριστιανούς στους Αγίους Τόπους και συγκεκριμένα στην Ιερουσαλήμ, η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο των Μουσουλμάνων. Ως εκ τούτου, στην προσπάθειά του να φέρει εις πέρας την αποστολή του και αφότου αναχώρησε για τους Αγίους Τόπους, το 1191 μ.Χ. λόγω θαλασσοταραχής αγκυροβόλησε στη Λεμεσό την οποία και κατέλαβε από τον τότε διοικητή του νησιού, Ισαάκιο Κομνηνό. Μετά από αυτό, ο Ριχάρδος αποφάσισε να καταλάβει ολόκληρο το νησί, επειδή το θεώρησε μια σημαντική βάση για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των Σταυροφόρων ενάντια στους Σαρακηνούς.
Όταν ο Άγγλος Βασιλιάς έφτασε και κατάλαβε την Πάφο, οι τοπικοί άρχοντες διοργάνωσαν προς τιμήν του ένα αγώνα κάποιου τοπικού αθλήματος που παιζόταν με μια δερμάτινη μπάλα φουσκωμένη με αέρα και εντόσθια ζώων. Όταν ρώτησε περί τίνος πρόκειται, οι αριστοκράτες της πόλης του εξήγησαν ότι είναι ένα άθλημα που παιζόταν στην περιοχή απο την Αρχαιότητα και ο Ριχάρδος έμεινε τόσο εντυπωσιασμένος, που ζήτησε και πήρε μαζί του την μπάλα για να την επιδείξει στην Βασιλική αυλή, όταν θα επέστρεφε πίσω στην Αγγλία.
Αφού ήρθε στο φως το συγκεκριμένο σύγγραμμα, Άγγλοι αρχαιολόγοι με επικεφαλής την Ελίζαμπεθ Ντούζμπερι και τον Έλληνα αρχαιολόγο Ανδρέα Βαβρίτσα, διοργάνωσαν ανασκαφή στην περιοχή που αναφέρεται στο αρχαίο κείμενο στην Παλαίπαφο. Σε έναν τάφο του 3ου π.Χ. αιώνα, βρέθηκε μεταξύ άλλων κι ένα πήλινο συμπαγές ομοίωμα μπάλας, που μοιάζει με τις μπάλες που χρησιμοποιούνται στο σύγχρονο ποδόσφαιρο και έρχεται να επιβεβαιώσει την σημαντική ανακάλυψη που έγινε στην κατεστραμμένη αποθήκη του Αβαείου στην Οξφόρδη.
Διάφοροι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν ότι υπήρχαν δερμάτινες μπάλες για το φούσκωμα των οποίων με αέρα χρησιμοποιούταν η ουροδόχος κύστη κάποιου μεγάλου ζώου, συνήθως χοίρου. Παιχνίδια με τέτοια μπάλα περιγράφονται μεταξύ άλλων αρχαίων ιστορικών και από τον Όμηρο. Ανάγλυφο του 4ου π.Χ. αιώνα που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάφου εικονίζει έφηβους να παίζουν τη μπάλα με το πόδι, κάτι που μοιάζει εκπληκτικά με ένα σύγχρονο αγώνα ποδοσφαίρου.
